Inlog cursisten

Kijk, lees, schrijf, spreek en verwonder

Taal is een prachtig fenomeen. Het is een intelligente en creatieve vorm van communicatie. Dagelijks ontdek ik kleine kunstwerkjes in onze taal, maar lang niet iedereen ziet deze schoonheid. ‘Ja, maar jij bent goed in taal!’ hoor ik mijn vrienden dan zeggen. Misschien ben ik ‘beter in taal’ dan anderen, maar het voornaamste verschil is toch aandacht. Aandacht en interesse in taal. Of beter nog: verwondering.

Iedereen die eens goed naar onze taal kijkt, zal kleine kunstwerkjes vinden. Hier hoef je geen taalkundige voor te zijn. De voorbeelden in deze blog heb ik dan ook niet onderworpen aan wetenschappelijk onderzoek. Met een beetje gezond verstand en een frisse, geïnteresseerde blik kun je vandaag al eenzelfde blog schrijven.

Binnenstebuiten

Onlangs gaf ik Nederlandse les aan buitenlandse studenten. Ik leerde hun de woorden ‘binnen’ en ‘buiten’. Hoe kunnen zij het verschil in betekenis onthouden? Kijk nog eens naar de woorden….. Juist, ‘binnen’ bevat het woordje ‘in’ en ‘buiten’ bevat het woordje ‘uit’. Ooit al eens bij stilgestaan? Deze twee woorden hebben we ook nog eens samengevoegd in ‘binnenstebuiten’. Was jij je kleren binnenstebuiten? Dan breng je inderdaad het binnenste van je kleren naar buiten.

Ontwikkeling

Een ander voorbeeld is het woord ‘ontwikkelen’. Een slimme lezer kijkt nu nog een keer naar het woord om te voorspellen wat ik hierover ga schrijven. ‘Zich ontwikkelen’ betekent iets als opgroeien, volwassen worden, ‘beter’ worden. Als we echter naar het woord zelf kijken zien we de volgende betekenis: ontdoen van een wikkel, oftewel: tot de kern komen. Ontwikkeling gaat in feite niet om meer, groter en beter worden, maar om het vinden van de essentie, de kern.

Leenwoorden

Ook in leenwoorden (Nederlandse woorden die ontleend zijn aan andere talen) zijn verrassende dingen te vinden. Zo sprak ik laatst met twee Vlaamse meisjes over de letter Y. Zij noemen die ypsilon en wij meestal Griekse ij of i-grec. Waarschijnlijk heb je het woord ‘i-grec’ (ontleend aan het Frans) nog nooit geschreven of gelezen, maar je zal nu onmiddellijk zien dat ‘i-grec’ letterlijk Griekse i betekent.

Nieuwsgierig?

De aandacht voor taal zal je ook helpen beter te spellen. Niet alleen denk je iets meer na over wat je schrijft, maar de spelling van sommige woorden zal ineens heel simpel worden. Hoe kun je immers ‘nieuwschierig’ schrijven als je weet dat iemand gierig is naar nieuws? Een ander woord dat geregeld fout gespeld wordt is ‘origineel’ (vaak geschreven als ‘orgineel’). Mogelijk twijfel je aan de eerste i, je hoort ‘m immers niet bij het uitspreken. Denk bij twijfel aan de woorden ‘van origine’, daar hoor je de i wel heel duidelijk.

Ik nodig alle lezers uit om hun ontdekkingen en gevonden kunstwerkjes met ons te delen, zodat we nog meer van onze taal kunnen genieten.


My LPOnline