Het leren van nieuwe woorden in een vreemde taal gaat vaak niet zonder slag of stoot. Zo merkt ook NT2-trainster Sanne. Een aantal grappige anekdotes uit de praktijk!
Met enige regelmaat krijg ik van mijn cursisten te horen dat ze een woord (dat ze bovendien nog wel in mijn les hadden geleerd!) verkeerd hebben gebruikt in de praktijk. Aangezien we in het Nederlands veel woorden met meerdere betekenissen hebben is dat bijna onvermijdelijk.
Ik denk eerlijk gezegd dat cursisten er geen baat bij zouden hebben als ik ze onmiddellijk alle betekenissen mee zou geven van een woord. Dat zou veel tijd in beslag nemen en de kans dat ze alle betekenissen in een keer onthouden is gering.
Meestal herinneren ze zich nieuwe woorden en uitdrukkingen veel beter als ze een keer uitgelachen zijn of minimaal een verbaasde of vreemde reactie ontlokt hebben. Uitproberen in de praktijk is zodoende in mijn ogen een betere methode om nieuwe woorden te onthouden. Daarnaast werken ezelsbruggetjes als een trein (bij voorkeur een trein die daadwerkelijk rijdt uiteraard).
Zat je zat te zijn?
Een leuk voorbeeld is het verhaal van een Franse cursist. Zijn collega had hem gevraagd of hij nog wat langer kon blijven om een presentatie voor te bereiden, waarop hij had gereageerd met “Nee, het spijt me maar ik ben zat.” Zoals jullie wel kunnen raden, probeerde hij te zeggen dat hij HET zat was, ofwel zijn werk zat was, maar in ieder geval niet zozeer hijzelf.
Toen hij vervolgens de week daarop verontwaardigd verhaal kwam halen, heb ik hem uitgelegd dat ‘zat’ ook de betekenis van dronken, bezopen, lazarus, laveloos, teut kan betekenen. Als je maar zat alcohol drinkt, word je vanzelf zat.
Inmiddels is hij goed op de hoogte van alle synoniemen voor dronken en maakt hij niet meer de fout zijn collega’s onnodig te doen veronderstellen dat hij een alcoholist is. Na dit verhaal is het erg verleidelijk geworden om niet per ongeluk het woordje ‘HET’ te elimineren wanneer ik ze deze uitdrukking wil bijbrengen.
Op de bank hangen
Vooral mijn cursisten die bij een bank werken, vinden het fantastisch om te leren dat een bank ook iets comfortabels kan zijn, iets wat ze niet hoeven te associëren met werk. Zo leren ze heerlijk op een bank te hangen waar het nooit crisis is.
Storen zonder gestoord te worden
Het woord storen is ook een woord dat bijna altijd voorbij komt tijdens de taaltraining. Ofwel cursisten zijn het bordje “niet storen” tegengekomen en willen de betekenis ervan leren of het woord komt voorbij tijdens de trainingssessie over telefoneren. Dan komt meestal ook even ter sprake dat als je iemand maar lang genoeg blijft storen, je het risico loopt dat deze persoon op den duur gestoord van je wordt.
Een aantal gestoorde cursisten verstoort de les met de mededeling dat ze laat zijn wegens treinstoringen bij de NS. Voordat ik boze reacties krijg, wil ik er voor de zekerheid even bij zeggen dat ik hier uiteraard niet bedoelde dat mijn cursisten krankzinnig zijn, maar alleen dat ze gestoord werden van de treinstoringen bij de NS. Boze reacties van NS-fans of -medewerkers daarentegen zijn natuurlijk van harte welkom!
In de war
Zoals ik al zei, werken ezelsbruggetjes goed. Vaak komen cursisten zelf ook met handige manieren om woorden te onthouden. Zo kwam iemand met een goede vondst om ‘ik ben in de war’ te onthouden. Hij zag het als een soort ‘oorlog’ in zijn hoofd en zo is het hem altijd bijgebleven.
Is het eindelijk gelukt?
Mijn Duitse cursist had moeite met het onderscheid tussen kloppen en lukken. Hij haalde deze woorden voortdurend door elkaar. Ondanks mijn pogingen het verschil te verduidelijken, bleef het oorlog veroorzaken in zijn hoofd.
Pas de laatste les kwam ik op het idee de link te leggen met het woord ‘geluk’. Een woord dat hij gelukkig wel kon onthouden. Zo ging hij na de laatste trainingssessie weg met de woorden: “met een beetje geluk lukt het me nu om deze woorden goed te gebruiken, klopt dat?”
En dat klopte als een bus! Mijn ezelsbruggetje was gelukt! Deze houden we erin, dit kan niet meer mislukken. Tenzij het per ongeluk lukte natuurlijk…
