Nederland en Frankrijk mogen op de kaart dan dicht bij elkaar liggen, er heerst in beide landen een heel andere bedrijfscultuur. Als trainster Frans valt mij op dat er veel wrijving ontstaat in het zakelijke verkeer. Een deel van de trainingen wordt dan ook besteed aan het beter begrijpen van de Franse omgangsnormen op de werkvloer.
Wie een geslaagde zakelijke relatie met of binnen Franse bedrijven wil aangaan, moet zich van een aantal verschillen bewust zijn.
Een formele houding
Fransen worden door de doorgaans directe en joviale Nederlanders vaak als arrogant en afstandelijk ervaren. Dit komt deels omdat Fransen in hun omgang veel formeler zijn. Zij spreken elkaar met ‘u’ en ‘Madame/Monsieur’ aan (let op, “Mademoiselle” is sinds 2012 niet meer wenselijk) en geven elkaar elke dag bij binnenkomst een hand.
Uiteraard wil het gebeuren dat naaste collega’s die op dezelfde hiërarchische trap zitten elkaar tutoyeren en bij de voornaam aanspreken, maar verstandig is om daarmee te wachten tot de gesprekspartner het zelf aangeeft:
Je vous en prie, appelez-moi Pierre! – waarbij de ‘vous’ nog geldt, maar de voornamen mogen worden gebruikt
of
On peut se tutoyer, si tu veux. – waarmee duidelijk wordt gemaakt dat ’tu’ geaccepteerd wordt.
Een hiërarchische structuur
Zowel in het bedrijfsleven als in de overheid geldt in Frankrijk een sterke hiërarchie. Zeker tijdens besprekingen en onderhandelingen is het van belang om de hiërarchie van het betreffende bedrijf of instelling goed te doorgronden en daar rekening mee te houden.
Vaak geven mijn cursisten aan dat zij tijdens overleggen ‘genegeerd’ worden en zich niet gehoord voelen. Zij missen het Nederlandse pragmatisme waarbij iedereen zijn zegje mag doen en naar een compromis gezocht wordt. In Frankrijk speelt het gesprek zich af tussen partners van hetzelfde niveau en op dat niveau wordt de beslissing uiteindelijk ook genomen. Zie dit niet als een persoonlijke afwijzing, maar als een cultuurverschil. Het kan handig zijn om voorafgaand aan een overleg of samenwerking het organogram van een bedrijf te raadplegen, zodat duidelijk is wie de leiding heeft.
Een elitair, cultuurminnend volk
Van de Fransen wordt gezegd dat ze chauvinistisch zijn. Zij communiceren alleen in het Frans en praten graag over de Franse cultuur, natuur, rijke geschiedenis, actualiteit en gastronomie. Daarover wordt graag uitgebreid verhandeld tijdens een zakelijke lunch en een goede algemene ontwikkeling van de gesprekspartner wordt – zeker door de hogere bazen – zeer op prijs gesteld.
Maar de Franse voorliefde voor cultuur reikt verrassend genoeg verder dan de eigen landsgrenzen. Wie tijdens de kerstvakantie of een lang voorjaarsweekend in Amsterdam loopt, komt Fransen overal tegen: in de rij voor het Anne Frankhuis (van wie zij meestal het dagboek hebben gelezen), bij de ingang van het Van Gogh Museum of langs de grachten, met bewondering kijkend naar de prachtige gevels.
Daar kan een Nederlander dan weer zijn voordeel mee doen: af en toe een museum pakken, in de boeken duiken, kennis vergaren en zich verdiepen in beide culturen om actief mee te kunnen doen aan het gesprek. Dit geeft zeker een plusje tijdens onderhandelingen met Franse zakenrelaties.
En wat de taal betreft…
Zijn de Fransen bijzonder omdat zijn geen andere taal beheersen of zijn het juist de Nederlanders die ongewoon sterke taalvaardigheden hebben? Waarschijnlijk het laatste, iets waar ik als taaltrainster graag aan bijdraag.
Beter samenwerken met uw Franse collega’s?
Uw samenwerking verloopt soepeler als u kennis heeft van de zakelijke etiquette en dagelijkse omgangsvormen van uw zakenpartners en collega’s.
Onze partner Akteos kan u daarbij helpen. Vul uw taaltraining aan met een cultuurtraining en verbeter uw interculturele vaardigheden en competenties!
