“Zo, wat een weertje he.”
Bewust begon ik mijn les met deze openingszin. Verwachtingsvol keek ik naar de groep die intussen bezig was zich te installeren. Aangezien deze groep een al wat hoger niveau heeft van het Nederlands en iedereen de taal regelmatig probeert te spreken met zijn collega’s bij de bank, leek het me zinvol een trainingssessie te organiseren met het thema small talk.
Er kwam niet direct een reactie, dus ik herhaalde mijn openingszin, waarop een van de cursisten vroeg: “Maar wat bedoel je eigenlijk precies, mooi weer of slecht weer?” Ik wierp een blik naar buiten en aanschouwde het vertrouwde Nederlandse tafereel: dreigende wolken die op het punt stonden een fikse regenbui te produceren. “Eigenlijk kan iemand daar zowel mooi of slecht weer mee bedoelen,” zei ik. “We zeggen bijvoorbeeld regelmatig, ‘lekker weertje he’, terwijl het hondenweer is. De sarcastische toon die daarbij aangeslagen dient te worden, is uiteraard essentieel.”
Openingszinnen
Na een korte introductie over small talk waarbij we onze bevindingen met betrekking tot small talk in verschillende situaties bespraken, deelde in een aantal openingszinnen uit met de opdracht reacties te bedenken.
Onmiddellijk viel me op dat het de een veel zwaarder viel iets te verzinnen dan de ander. Ik probeerde degenen die er heel lang over deden om iets papier te zetten een beetje aan te moedigen door ze ervan te overtuigen dat het er niet om ging om heel origineel of grappig uit de hoek te komen. Het doel van small talk is vaak juist iemand op zijn gemak stellen, het ijs breken.
Een patroon
Bij het lezen van de reacties van de cursisten dacht ik een patroon te herkennen. Ik ben benieuwd of jullie bij het lezen van dit blog ook een patroon zien.
De cursisten uit deze groep komen uit China, Ierland, Groot-Brittannië en Duitsland. Wie is wie, denk je? Lees onderstaande reacties en probeer je voor te stellen van wie ze afkomstig zijn.
1. Ergens buiten op een bankje: “Wat een heerlijk zonnetje he.”
- Cursist 1: “Ja heerlijk, maar mijn huid vindt het minder.”
- Cursist 2: “Zolang je hier zit wel, maar je doet een stap uit de zon en dan is het weer koud.”
- Cursist 3: “Ja lekker, maar je moet je wel goed insmeren hoor.”
- Cursist 4: “Ja, eindelijk!”
2. Bij de koffiemachine op het werk: “Zo, nu eerst een kopje koffie.”
- Cursist 1: “Ja, dat hebben we wel verdiend.”
- Cursist 2: “Ja, even wakker worden, zonder gaat het niet.”
- Cursist 3: “Ja, lekker, hoewel het misschien niet zo gezond is.”
- Cursist 4: “Ja, graag.”
3. Wederom bij de koffiemachine op het werk: “Nou, het apparaat heeft er niet zoveel zin in vandaag.”
- Cursist 1: “Wat heb je er nou weer mee uitgespookt?”
- Cursist 2: “Dat ding slaapt zeker ook nog.”
- Cursist 3: “Maar het is in ieder geval gratis. Zullen we anders maar beneden koffie gaan halen?”
- Cursist 4: Blanco
Wie is wie?
Cursist 1 is een Ier, cursist 2 een Brit, cursist 3 een Chinese en cursist 4 een Duitser. Ze ontdekten ook zelf een patroon.
Klaus, de Duitser, vatte het mooi samen: “Maar natuurlijk, jullie Britten en Ieren zijn heel gevat en meesters van de ironie en understatements. De Chinezen zijn praktisch, oplossingsgericht en leggen zich gemakkelijk neer bij dingen en blijven positief. Wij Duitsers zijn geen sterren in small talk, we beginnen liever direct een goed gesprek.”
Typisch Nederlands?
Een collega stak zijn hoofd om de hoek van deur: “Sorry, mag ik even storen, … kan ik je heel even spreken?” Hij wendde zich tot Klaus, die geen reactie had kunnen bedenken op de derde openingszin. “Ja natuurlijk,” antwoordde hij, “maar kan jij me dan even helpen met een vraag? Wat zou jouw reactie zijn op de opmerking: nou het apparaat heeft er niet zoveel zin in vandaag…?” Zijn collega dacht even na, waarna er een grijns op zijn gezicht verscheen: “Dat zei mijn vrouw gisteren ook.” Klaus lachte: “Ik weet niet of het typisch Nederlands is, maar Bart is de koning van de small talk!”
Cultuurverschillen
In een taaltraining kunnen we niet om cultuur heen. Zoals bovenstaande illustreert, is het beheersen van een taal veel meer dan het leren van woordjes. Belangrijke cultuuraspecten komen daarom automatisch aan bod in een taaltraining. Om meer aandacht te kunnen besteden aan de culturele aspecten van internationale communicatie, vullen wij onze trainingen ook regelmatig aan met een cultuurtraining van Akteos. Want hoewel succesvol internationaal samenwerken begint bij de taal, is taal alleen niet altijd genoeg.
Wilt u meer weten? Lees meer over Akteos of neem contact met ons op. We denken graag met u mee.
